كانالهاي ازپيش عايق شده انتقال هوا ; موفقیت ، بررسي ابهامات و معيارهاي تشخيص كيفيت اين محصول
مقدمه : امروزه در اكثر پروژه هاي بزرگ در سراسر جهان از كانال پيش عايق شده در سيستمهاي انتقال هوا استفاده مي گردد و مشاوران تهويه مطبوع ، اين محصول را به عنوان جايگزين مناسب براي كانالهاي سنتي گالوانيزه در پروژه ها پيشنهاد مي كنند. با توجه به اهميت سيستمهاي انتقال هوا در ساختمان به عنوان شاهرگ حياتي سيستمهاي تهويه مطبوع در اين مقاله قصد داريم دلايل موفقيت اين محصول ، ابهاماتي كه بعضا مطرح مي گردد و معيارهاي كه براي تشخيص كيفيت آن مورد نياز است به صورت جداگانه بررسي كنيم .
چرا کانال از پیش عایق شده : اين نوع كانال نسبت به کانالهای گالوانيزه محصولی جدید به شمار مي آيد . با اين وجود اين محصول توانسته است جايگاه در خور توجهي در صنعت تهويه پيدا كند كه از دلايل آن مي توان به چند مورد ذيل اشاره كرد.
عایق حرارتی : عایق کاری ، اصلی ترین روش برای جلوگیری از اتلاف انرژی در کانالهای انتقال هوا به شمار می رود. در کانالهای گالوانیزه سنتی ، استفاده از عایق پشم شیشه یا پشم سنگ مشکلات عدیده ای از نظر خطرات آتش سوزی و بهداشتی در حین ساخت و اجرا بوجود می آورد .همچنین استفاده از عایقهای الاستومری نیز با توجه به سطح جانبی بسیار زیاد کانالهای هوا و هزینه بالای اینگونه عایق ها ، مقرون به صرفه نمی باشد. درکانالهای از پیش عایق شده ، از فوم فشرده پلی اورتان يا فنوليك که عاری از هر گونه CFC ، HCFC و موادسمی و دوستدا ر محیط زیست می باشد، استفاده شده است که ضریب انتقال حرارت بسیار پایین، پوشش یکنواخت عایق در تمامی سطح کانال ، مقاومت در برابر رطوبت و بخار آب و استفاده در گستره دمای بسیار زیاد ، از ویژگیهای منحصر به فرد این ماده می باشد.
هوابندی : جلوگیری از نشتی هوا در طول مسیر کانالهای هوا ، عامل موثری جهت جلوگیری از به هدر رفتن انرژی صرف شده جهت تهیه و انتقال هوای تهویه شده می باشد . باتوجه به نحوه ساخت کانالهای گالوانیزه و همچنین اتصال قطعات این نوع کانالها ، نشتی هوا همواره بیشتر از حد استاندارد می باشد . این در حالی است که ساختار یکنواخت کانالهای ازپیش عایق شده و استفاده از سه نوع چسب مخصوص در هنگام ساخت و اتصالات محکم با فلنچ های مخصوص ، برای فشارهای تا ۲۰۰۰ پاسکال ضریب اطمینان بسیار بالایی در خصوص هوا بندی فراهم می سازد.
کیفیت هوای داخل : مسیر انتقال هوا ، می بایست همواره عاری از هرگونه آلودگی باشد. کانالهای گالوانیزه به علت جنس مواد گالوانیزه و همچنین چسب های استفاده شده در عایق کاری ، همواره محیطی مناسب برای رشد باکتری ، قارچ وآلودگی می باشد. این در حالی است که روکش آلو مینیم و کیفیت چسبهای مخصوص بکار رفته در کانالهای پیش عایق شده باعث ایجاد هوای مطلوب داخل کانال شده و محصولی مناسب جهت استفاده در اتاق های تمیز ، بیمارستانها و آزمایشگاهها می باشد.
مقاومت در برابر بخار آب و کندانس : همواره در سطح خارجی کانالهای هوا در تابستان ، به علت تفاوت دمایی در طرفین کانال و دمای نقطه شبنم هوا ، بخار آب موجود در هوا تقطیر می شود. برخورد بخار آب با عایق کانالهای گالوانیزه ، موجب از بین رفتن خاصیت عایق و ایجاد کپک و قارچ وهمچنین خرابی سقف کاذب می شود که با توجه به جدا بودن عایق و خود کانال، همواره قسمتهایی از کانال در معرض هوای محیط قرار می گیرد و از همین رو پدیده فوق اجتناب ناپذیر است. در کانالهای از پیش عایق شده به علت ترکیب ضد آب عایق و ساختار یکپارچه این نوع کانال (یک لایه فوم و دو لایه روکش آلومینیم) ، باعث از بین رفتن کلی مشکل تقطیر آب می گردد.
سرعت در اجرا : در کانالهای گالوانیزه ، اجرا در دو فاز ساخت و نصب کانال و مرحله عایق کاری انجام می پذیرد که هر کدام زمان قابل توجهی به خود اختصاص می دهد . از اینرو هزینه های اجرا با توجه به صرف وقت و نیروی کار بیشتر، بالاست. دراجرای کانالهای از پیش عایق شده باتوجه به اینکه فاز عایق کاری وجود ندارد ساخت و نصب کانال بسیار سریعتر می باشد.
عايق صوتي ، مقاومت در برابر اشعه UV ، طول عمر و دوام را مي توان از جمله ديگر مزاياي اين نوع كانال نام برد كه در موفقيت اين نوع محصول در صنعت تهويه مطبوع نقش بسزايي ايفا كرده است.
ابهامات مطرح شده در كانالهاي ازپيش عايق شده : در اين محصول چند مورد بسيار مهم كه از نقاط قوت در كارآيي و عملكرد آن در سيستمهاي انتقال هوا مي باشد، مي بايست در نظر گرفته شود كه بعضا مواردي مطرح مي گردد كه باعث بوجود آمدن ابهام شده است. مقاومت در برابر حريق ، چگالي وشكل پذيري از مهمترين آنها مي باشد كه توضيحاتي در خصوص روشن كردن موضوع و همچنين معيار تشخيص كيفيت كانالهاي از پيش عايق شده در ذيل ارائه مي گردد.
مقاومت در برابر حريق :
بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام گرفته ، موادي كه در ساخت عناصر سازه اي يك ساختمان مانند ديوارها، كف، سقف تيرها و ستون هاي اصلي به كار برده مي شوند مي بايست Fire Resistant (مقاوم در برابر آتش) باشند. موادي كه در قسمت هاي ديگر ساختمان مانند لوله ها، كانال ها، كابل ها و غيره مورد استفاده قرار مي گيرند مي بايست منطبق با استانداردهاي بين المللي انتشار دود و حريق باشند و از نظر ايمني تمامي جوانب در نظر گرفته شده باشد.
در زمان آتش سوزي مقاوم بودن مواد در برابر آتش از سه ديدگاه با در نظر گرفتن عنصر زماني بررسي مي شود كه به شرح ذيل مي باشد:
این سه مورد که به اختصار REI خوانده می شود مشخص کننده مقاوم بودن یک ماده در برابر آتش می باشد. به طور کلی هر ماده ای با REI >15 مقاوم در برابر آتش در نظر گرفته می شود که این عدد كمترين مدت زمان مقاومت يكي از سه مورد ذكر شده بر حسب دقیقه می باشد. کمترین عدد از بین سه مورد I، E و R، مشخص کننده استانداردREI است. به عنوان مثال یک ماده با E=60, I=30 وR=60 ، از نظر اين استاندارد 30 دقيقه مقاوم در برابر آتش مي باشد.
شایان ذکر است که به علت ضریب انتقال حرارت بسیار بالای فولاد این عدد برای ورقهای گالوانيزه کمتر از ۳ می باشد که بر خلاف دیدگاه عامه، مقاوم در برابر آتش نمی باشد. همچنین در خصوص استحکام و مقاومت كانال هاي گالوانيزه ذکر این نکته ضروری است که به علت ضریب انبساط طولی و سطحی در هنگام وقوع آتش سوزی و بالا رفتن لحظه به لحظه درجه حرارت، این کانالها از اتصالات خود باز خواهد شد و به علت وزن بالای خود موجب تخریب سقف های کاذب و دیوارهای داخلی می شود که خطر جانی برای افراد به دنبال دارد و همچنین عملیات نجات را با مشکل بیشتری رو برو خواهد کرد.
این در حالی است که کانالهای از پیش عایق شده اي كه منطبق با استاندارد گسترش حریق“BS476 parts 6,7 class 0” باشد ،به علت ضریب انتقال حرارت بسیار پایین تا 250 درجه سانتی گراد مقاومت دارد و در صورتی که از محل اتصال و ساپورت ها واژگون شود به علت وزن بسیار پایین هیچ گونه آسیبی به سقف کاذب یا دیوار های داخلی نمی رساند و همچنین از این جهت هیچ گونه خطری برای افراد داخل فضا نخواهد داشت و عمليات نجات را نيز با مشكل مواجه نخواهد كرد.
چگالي وشكل پذيري: درطراحي كانالهاي از پيش عايق شده فاكتور چگالي فوم و شكل پذيري فوم وروكش آلومينيم، توامان و به صورت بهينه مي بايست در نظر گرفته شود. همانطور كه در نمودار آورده شده چگالي اپتيمم براي فوم (45-50 kg/m3) مي باشد كه پايينترين ضريب انتقال حرارت با بالاترين انعطاف پذيري در شكل دهي و فرم دهي را، در آن محدوده چگالي تامين كرده است. بر خلاف آنچه تصور مي شود كه جنس سفت تر فوم از كيفيت بالاتري برخوردار است مي بايست اين نكته در نظرگرفته شود هرچه جنس اين نوع ورق سخت تر باشد ، ازقابليت شكل پذيري و فرم دهي آن كاسته مي شود و تاثير مستقيم بر ضريب انتفال حرارت خواهد داشت.
همچنين در رابطه با روكش آلومينيم بكار رفته در طرفين اين محصول ذكر چند نكته در همين راستا ضروري به نظر مي رسد. ضخامت آلومينيم با توجه به كاربريهاي مختلف در چند ضخامت مختلف توليد مي گردد كه هرچه ضخامت آن بيشتر باشد بديهي است از استحكام بيشتري برخوردار است. از طرف ديگر علت استفاده از آلومينيم در لايه خارجي اين محصول مقاومت آن در برابر زنگ زدگي و خوردگي مي باشد كه خلوص آلومينيم نقش تعيين كننده اي در اين رابطه دارد. به همين علت در مقايسه دو نمونه ورق با ضخامت يكسان روكش آلومينيم اگر تفاوتی در سختی آن مشاهده گردد علت وجود آلياژها ومواد نا خالص دیگر در روكش ورق مي باشد که در برابر رطوبت باعث زنگ زدگی و خوردگی می شود.
معيار تشخيص كيفيت كانالهاي از پيش عايق شده : با توضيحات داده شده بدون شك تشخيص كيفيت اين نوع ورقها از طريق لمس كردن با دست روش اشتباهي مي باشد. اخيرا شركت هايي اقدام به توليد و توزيع اين محصول كرده اند كه تنها به دنبال منافع و سود كوتاه مدت خود بوده اند و كيفيت آخرين دغدغه اين توليد كنندگان بوده است. لذا با استفاده از اين محصولات در پروژه ها ،نه تنها از مزاياي آن بهره اي برده نشده است بلكه در بعضي از موارد منجر به مشكلات عديده اي در روند كار گرديده است . مشكلاتي همانند آتش سوزي، توليد دود سمي و عدم انعطاف و شكل پذيري و عدم مقاومت در برابر رطوبت كه همگي از موارد كليدي در يك سيستم كانال هوا مي باشد. از اينرو درتشخيص كيفيت اين محصول با در نظرگرفتن تمامي موارد ذكر شده در اين مقاله، مي بايست از معيار دقيقتري استفاده كرد.
بهترين راه حل در اين خصوص، گواهينامه هاي معتبر از موسسات ذي صلاح بين الملي مي باشد كه مي توانند گواه تاييد كيفيت يك محصول باشند . موسساتي مانند Under Laboratories USA ,Warringtone Fire UK كه آزمايشهايي در بالاترين سطح بر اساس استانداردهاي معتبر در اين زمينه مانند NFPA ،ASHRAE، ASTM،BS انجام مي دهند.
حداقل گواهينامه هايي كه يك محصول با كيفيت بايد داشته باشد عبارتست از :
جمع بندي : كانالهاي از پيش عايق شده به علت مزايا و امتيازات قابل توجه آن در سيستم هاي انتقال هوا، در صنعت تهويه مطبوع جايگاه ويژه اي پيدا كرده است . در اين ميان مي بايست به نكات مهمي جهت حصول اطمينان از كيفيت اين محصول توجه كرد كه رضايت خاطر از استفاده آن جلب شود. گواهينامه هاي معتبر بين الملي ذكر شده مي توانند به عنوان منابع قابل اعتماد ،در تشخيص كيفيت كانالهاي ازپيش عايق شده در نظر گرفته شود. همچنين در خصوص كيفيت اجراي كانالهاي ازپيش عايق شده ذكر اين نكته ضروريست كه اين عمليات توسط افراد آموزش ديده تحت نظارت كارشناسان كارخانه سازنده و مطابق با استاندارد هاي ساخت، نصب و اجرا در اين زمينه مانند استاندارد DW 144 انجام گيرد.
info@insulationpars.com